ජාත්‍යන්තර අපරාධ අධිකරණය (ICC) රුසියානු ජනාධිපති ව්ලැඩිමීර් පුටින් අත්අඩංගුවට ගැනීමේ වරෙන්තුවක් නිකුත් කර ඇත.
යුක්රේනයේ සිට රුසියාවට ළමුන් නීති විරෝධී ලෙස පිටුවහල් කිරීම ඇතුළු යුද අපරාධ සම්බන්ධයෙන් ඔහු වගකිව යුතු බවට ICC චෝදනා කරයි.
රුසියාව සිය පූර්ණ පරිමාණ ආක්‍රමණය දියත් කළ 2022 පෙබරවාරි 24 සිට යුක්රේනයේ අපරාධ සිදු කර ඇති බව එය පවසයි.
ICC විසින් පුටින් මහතාට ළමයින් පිටුවහල් කිරීමට සම්බන්ධ බවට චෝදනා කර ඇති අතර, ඔහු එම ක්‍රියාවන් සෘජුවම සිදු කළ බවට මෙන්ම අන් අය සමඟ කටයුතු කළ බවට විශ්වාස කිරීමට සාධාරණ හේතු ඇති බව පවසයි.
යුද අපරාධ චෝදනා ප්‍රතික්ෂේපයි
ළමයින් පිටුවහල් කරන වෙනත් අය නැවැත්වීමට රුසියානු නායකයා තම අයිතිවාසිකම් ක්‍රියාත්මක කිරීමට අපොහොසත් වූ බව ද අධිකරණය ප්‍රකාශ කළේය.
රුසියාවේ ළමා අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ කොමසාරිස්වරිය වන මාරියා එල්වෝවා-බෙලෝවා ද අයිසීසීයට අවශ්‍යව සිටින්නීය.
රුසියානු විදේශ අමාත්‍යාංශයේ ප්‍රකාශකයෙකු පවසා ඇත්තේ අත්අඩංගුවට ගැනීමේ වරෙන්තු අර් ථ විරහිත බවයි.
“ජාත්‍යන්තර අපරාධ අධිකරණයේ තීරණ නීතිමය දෘෂ්ටි කෝණයකින් ද ඇතුළුව අපේ රටට කිසිදු තේරුමක් නැත,” මාරියා සකාරෝවා බ්‍රහස්පතින්දා වරෙන්තු නිකුත් කිරීම පිළිබඳ වචනය මතු වූ විට පැවසුවාය.
ඒ, වරෙන්තු තිබියදීත්, සැකකරුවන් අත්අඩංගුවට ගැනීමට අයිසීසීයට බලතල නොමැති නිසාත්, අධිකරණ බලය ක්‍රියාත්මක කළ හැක්කේ එහි ගිවිසුමට අත්සන් කර ඇති රටවල් තුළ පමණක් වන බැවිනි.
රුසියාව අත්සන් කරන්නෙකු නොවේ – එබැවින් එය පිටුවහල් කරනු ඇතැයි සිතිය නොහැක, කෙසේ වෙතත් එය ඔවුන්ට ගමන් කිරීමට නොහැකි වීම වැනි වෙනත් ආකාරවලින් බලපෑ හැකිය.
“රුසියාව ජාත්‍යන්තර අපරාධ අධිකරණයේ රෝම ප්‍රඥප්තියේ පාර්ශ්වකරුවෙකු නොවන අතර ඒ යටතේ කිසිදු වගකීමක් දරන්නේ නැත” යනුවෙන් සකාරෝවා එම පණිවිඩය නැවත අවධාරණය කළාය.
සිරගත කරන ලද ක්‍රෙම්ලිනයේ විවේචක ඇලෙක්සි නවාල්නිගේ සමීප සගයා වන අයිවන් ෂඩනොව් “වාව්!” යනුවෙන් ට්වීට් කිරීමත් සමඟ රුසියානු විපක්ෂ නායකයින් මෙම නිවේදනය පිළිගත්තේය.
“පුටින්ට අත් අඩංගුවට ගැනීමේ වරෙන්තුවක්! ඔව්, සංකේතාත්මක පියවරක්. ඒත් ඒක කොච්චර ආනයනය කරන දෙයක්ද!” Zhdanov මහතා ලිවීය.
යුක්රේනයේ අභිචෝදක ජනරාල් Andriy Kostin මෙම තීරණය “යුක්රේනයට සහ සමස්ත ජාත්‍යන්තර නීති පද්ධතියට ඓතිහාසික” බව පැවසූ අතර, යුක්රේනයේ ජනාධිපති කාර්ය මණ්ඩල ප්‍රධානී Andriy Yermak මෙම තීරණය “පටන් ගැනීම” ලෙස පැසසුමට ලක් කළේය.
ලන්ඩනයේ කිංග්ස් කොලේජ් හි ජාත්‍යන්තර දේශපාලනය පිළිබඳ කථිකාචාර්ය ජොනතන් ලීඩර් මේනාඩ් පැවසුවේ පුටින්ට චෝදනා කිරීමට ගත් තීරණය තමන් පුදුමයට පත් නොකළ බවයි.
ඔහු බීබීසීයට පැවසුවේ 2022 මාර්තු මාසයේ සිට සිදුවිය හැකි යුධ අපරාධ සම්බන්ධයෙන් අධිකරණය විවෘත පරීක්ෂණයක් පවත්වා ඇති අතර සාක්ෂිවල ප්‍රබලතාවයෙන් අදහස් වන්නේ “අවසානයේ අයිසීසීයට අත්අඩංගුවට ගැනීමේ වරෙන්තු නිකුත් කිරීමෙන් වැළකී සිටින්නේ කෙසේදැයි බැලීම දුෂ්කර” බවයි.
අයිසීසීය “ඇත්ත වශයෙන්ම මිනිසුන් අත්අඩංගුවට ගැනීම සඳහා රජයන්ගේ සහයෝගීතාවය මත රඳා පවතින අතර රුසියානු රජය පැහැදිලිවම මේ සම්බන්ධයෙන් සහයෝගයෙන් කටයුතු නොකරන” බැවින් පුටින්ට මෙම චෝදනාවලින් කරදර වීමට ඉඩක් නොමැති බව මේනාඩ් නැවතත් අවධාරණය කළේය.
නමුත් ඔහු කියා සිටියේ පුටින්ගේ අත් අඩංගුවට ගැනීම සඳහා අනෙකුත් අයිසීසී අත්සන් කළ රටවලට සහාය විය හැකි බැවින් එය ලොව පුරා සංචාරය කිරීමේ නිදහසට බලපෑම් කළ හැකි බවයි.